Ko’pchilik
qizlar bunday holatlarga teskari munosabat bildirishsa yoki e’tiborsiz
qarashsa, ba’zilar bundan xursand bo’lib ham ketadi. Ko’cha-ko’yda,
ishda, o’qishda o’zini qanday tutishni bir oz unutgan ayrim qizlar
notanish yigitlar mayli, kap-katta oilali erkaklar bilan ham do’stlashib
olishlariga nima deysiz?! Shuningdek, internet klublarda uylangan
yigitlarning yosh qizlar bilan tanishib, do’stlashib o’tirganiga ham
ko’pchilikning ko’zi tushgandir. Bir-birlariga telefon raqam berishlar,
"SMS” xabarlashuvlar, qo’ng’iroqlashuvlar… Bular jarayonning navbatdagi
bosqichlariligi tabiiy. Biror kun qaysidir tarafdan birga tushlik qilish
boxonasida uchrashuvga taklif etiladi. Keyin kino, teatr, konsert,
istirohat bog’lari… Hech biri rejadan chetda qolmaydi. Yana bir kun
kechki taomni biror bir restoranda birgalikda tanavvul qilish istagi
o’rtaga tashlanadi. Romantik kecha, undan so’ng "do’stlar”ning
bir-birlarini uylariga kuzatib qo’yishlari… Qarabsizki, erkak oilasdan
uzoqlashib bo’ldi! Uyga kelib, tamaddi qilmaydi, telefonda yashirincha
"pichir-pichir”lar boshlanadi. Ayoliga esa umuman e’tibor yo’q. Xo’sh,
shunday vaziyatda qaysi ayol o’z turmush o’rtog’idan shubxalanmaydi?
Bu holatda har bir ayol turlicha yo’l
tutadi. Kimdir, shubxalanayotganini gapirib, janjal ko’taradi va albatta
"o’sha megajin”ni topib, sochlarini bittalab yulishini aytsa, kimdir
dalil izlab, eriga sezdirmay ketidan kuzatadi. Shubxalarga ko’milib,
ich-etini yeb, kechalari bildirmay yig’lab chiqadiganlar ham qancha…
Shunday vaziyatda oila bekasi o’zini qanday tutishi, turmush o’rtog’ini
to’g’ri yo’lga sola olishi har jihatdan uning o’ziga bog’liq.
Men hali turmushga chiqmagan bo’lsamda,
oilali ayollarning turmushda sodir bo’lib turadigan har xil holatlarda
tutadigan yo’llaridan saboq olishim, yaxshi va yomon jihatlaridan ham
kerakli xulosa chiqarishim lozimligini doim yodda saqlashga urunaman.
Chunki, bu hayot. Unda faqat kuzatuvchanlik va o’rganuvchanlik talab
etiladi.
Yaqinda erining xiyonat
ko’chasiga kira boshlaganini sezib qolib, chiroyli bir yo’l tutgancha,
vaziyatni oqilona izga solgan bir ayol haqida eshitdim.
Ayol erining o’yinqaroq va sho’xligini
bilardi, ba’zan ko’cha-ko’yda birga yurishganda turmush o’rtog’i ko’z
qiri bilan yashirincha qizlarga qarganini ham ko’p ko’rgan. Shuning
uchun u "erim xiyonat qilishi mumkin emas” degan fikrga unchalik
qo’shilmaydi.
- Ertalab
turib, choy qo’ydi, turmush o’rtog’ini ishga kech qolmasin deb tezda
nonushta tayyorlashga kirishdi. Dasturxonni tuzab bo’lgach, erini
uyg’otish uchun yotoqxonaga kirdi, shu vaqt xonadagi oyna oldida turgan
telefondan nimtovush tebranish ovozi keldi, bu turmush o’rtog’ –" Temur
akasi”ning telefoniga kelib tushgan SMS xabari edi. Ayol asta borib,
telefonga qaradi, notanish bir raqam. Ayol bir oz ikkilandida, keyin
"begonani telefonimasku, o’qisam nima bo’libdi?!” degan hayolda "ochish”
tugmasini bosdi va xabarni o’qiy boshladi: "Salom Temur aka! Yaxshi
yotib turdizmi? Manimcha, ishga ketvossiz. Bilasizmi, sizni tushimda
ko’rdim, ko’rishganimizda aytib beraman. Obed vaqti da ko’rishishimiz
esizda, a? Esli chto, telefon qilarsiz, poka!...”
Bu gaplarni kim yozgani noma’lumu, ammo qiz
bolaga tegishli ekanligi aniq edi! Ayolning ko’ngli buzildi, bo’g’ziga
nimadir tiqilgandek bo’lib, yerga o’tirib qoldi.
- Nahotki, Temur akam… Ayolning xo’rligi
keldi. Shunday bo’lsada, u o’zini bosdi. Hammasini aniq bilmasada, ahvol
yaxshi emsligi ko’rinib turardi. Hech narsadan bexabar uxlab yotgan er
axyon-axyonda xurrak ham otib qo’yadi. Ko’ngli qanchalar abgor
bo’lmasin, ayol asta borib, erini muloyimlik ila uyg’ota boshladi va
nonushta tayyorligini aytdi. O’rnidan erinibgina turgan eri yuvinishga
kirib ketdi. Ayol esa oyna oldiga kelib, chiroyli pardoz qildi,
sochlarini bejirim qilib turmakladi. Odatda turmush o’rtog’i nonushta
qilayotgan payt u boshqa ishlar bilan band bo’lardi, ammo bugun unday
bo’lmadi, ular birgalikda nonushta qilishdi. Ayol eriga alohida e’tibor
bilan choy quyib berdi, yosh bolani erkalagandek, shirin choyni ham o’z
qo’llari bilan tayyorlab, har qancha qarshilik ko’rsatmasin, eriga o’zi
ichirib qo’ydi. O’zini sho’xchan tutib erkalanib turgan xotinini ko’rgan
erning yodiga yangi uylangan vaqtlari tushib ketdi.
- Bugun boshqachasan?...
- Qanaqa ekanman?
- Bilmadim, ertalabdan shirin tush ko’rib
uyg’onding shekilli?
- Ishga
kech qolyapsiz, Temur aka…
- Haya,
senga chalg’ib, vaqtga ham e’tibor bermabman.
Eri ishga ketgach, ayol endi qanday yo’l
tutishni o’ylay boshladi. Biladiki, eri bugun tushlikni kim bilandir
birga qiladi. Buni bilib turib ham, qo’l qovushtirib o’tirish mumkin
emas. Ammo, nima qilish mumkin? Nima qilsa, vaziyatni har tomonlama izga
solish mumkin?...
O’ylay-o’ylay u bir yo’lini topgandek bo’ldi. Avval bolalarni
ovqatlantirib, bog’chaga olib borib qo’ydi, so’ng uyini supurib-sidirdi,
keyin turmush o’rtog’i yaxshi ko’radigan taomu-salatlarni,
shirinliklarni pishirdi. Dasturxonni bejirimgina bezatgach esa eriga
qo’ng’iroq qildi:
- Allo,
eshitaman
- Assalomu alaykum Temur aka.
- Ha, nima deysan?
- Charchamayapsizmi?
- Yo’q, nimaga so’rayapsan?
- Haqqim borku hol-axvol so’rashga,
qolaversa erim uchun jon kuydirsam, nima qilibdi?
- Avvallari bunday qilmasding, shunga…
- Temura aka, tushlik vaqti ham bo’lib
qoldi, uyga bir kelib keta olasizmi?
-
Yo’q, ishlarim ko’p!
- Ishlar
qochib ketmas, iltimos, birrovga kelib keting.
- Tinchlikmi, nega axir?
- Shunchaki, keling.
- Biror sababi bormi? Buncha ezmalanding a?!
- Kelmaysizmi?
- Nima, mazang yo’qmi?
- Hammasi joyida, faqat tushlik vaqti
albatta kelib keting, kutaman…
Go’shak
joyiga qo’yildi, er esa hayron, avvallari hech bunaqa sirli bo’lmagan…
Sababi nima bo’lishi mumkin?... Qiziq!... Stolida sochilib yotgan
xujjatlarni yana bir-ikki ko’zdan kechirib chiqdi. Ayolining gaplari
miyasidan ketmagan er sal o’tib, ilgakdagi kostyumini oldi va uyiga
shoshildi.
Ayol chiroyli kiyinib, pardoz
qilib erini kuta boshladi. Bir muncha vaqt o’tgach esa eshik
qo’ng’irog’i chalinib, ostonada turmush o’rtog’i ko’rindi. Xotinini
ko’rib hayratlangan er "tinchlikmi, nega yasanvolding?!” dedi.
Ayol erining kostyumini yechishga
ko’maklashib yubordi, er dasturxondagi taomlarni ko’rgach esa hayratiga
hayrat qo’shildi. Boisini tinmay so’rayverardi, ayol esa indamay
jilmayib qo’yadi xolos.
Ular
birgalikda tushlik qilishar ekan, er dasturxondagi taomlarni huzur bilan
yer, ora-orada maqtab-maqtab ham qo’yardi. Ayol iltifot ko’rsatib
charchamasdi.
Uyga
kelganidan buyon hayratini berkitolmagan er lab-lunjini yig’a olmay
nuqul tirjayar, biror xushxabar bo’lsa kerak deb o’ylardi.
- Boyadan beri ichim qizib ketyapti!
Aytaqol, nima gap?! Biz uchinchi farzand kutyapmizmi? Ayol bosh siltab
"yo’q” ishorasini qildi.
-
Shunchaki, erim uchun! Unga bo’lgan sevgim uchun!
- Nima, avvallari sevmasmiding? Nega aynan
bugun sevgingni ko’rsatyapsan?
- Avval
ham, hozir ham, bundan keyin ham sizni yaxshi ko’raman! Siz ham doim
faqat meni yaxshi ko’rishingizni istayman!
- Nega bunday deyapsan?
- Endi ishga boraqoling, bo’lmasa kech
qolasiz. Ha aytgancha, kechga qanday ovqat pishiray?
- Baribir tushunmadim!... – er oyoq kiyimini
kiyar ekan, hamon hayron edi. – Darding bo’lsa ayt! Ichim siqilib ketdi
axir! O’zing ham bilib turibsanku o’zgarib qolganingni!
- Sizdek turmush o’rtog’im bor, nima dardim
bo’lsin? Aytyapmanku, hammasi yaxshi, ishoning! Avvallari sizga bo’lgan
muhabbatim ko’nglimda bo’lsa kifoya deb bilardim, endi mendek ayolingiz
borligini doim bilib, his etib turishingizni istayman! Bori shu…
- Sen… sen.. haligi… men… A mayli!
Ayol eshikni yopar ekan, eriga shunday dedi:
- Temur aka, sizdan bitta iltimos, qizlar
bilan shunday gaplashingki, men umuman bilmay yoki ularning "SMS”larini
ko’rib qolmay! Agar shularni eplasangiz, men qarshimasman! Buni bilish
men uchun yengil emas… Yaxshi borib keling.
Shunday deb, ayol sekin eshikni yopdi.
Erning holatini tasavvur qilavering! Podezd zinasida turib qolgan erkak
hatto o’zini oqlashga so’z ham, vaqt ham topa olmadi. U ayolidan uyalib
ketdimi, o’zidanmi, buni bilolmasdi. Quloqlarida esa ayolining gaplari
hamon jaranglardi. "U qanaqa SMS xabari haqida gapirdi? Gulya
yozganmikin, Safinami?... " Asta-sekin qadam bosib, pastga tushib ketar
ekan, erning tizzalari titrar, boshi aylanar edi.
- Axir… Axir bo’lishi mumkin emas.
Qanaqasiga?... Nahot u hammasidan xabar topdi? Shunday bo’lsada, u menga
bir og’iz yomon gapirmadi, meni kechirdi! Hattoki, kechirim so’rashga
ulgurmadimku! Jin ursin! Men uni kechirarmidim? Hatto, do’stlarimdan
hol-ahvol so’rashsa jaxldan yorilay deymanku! U esa… U… Bilmadim, u
menimcha farishta! Shunday ayolga nomunosib yurgan men ahmoqman! U
kechirdi, ammo endi men o’zimni qanday kechiray? Ey Xudo, endi uning
ko’zlariga qanday qarayman?! Qaysi bet bilan uyga kiraman?!...
Erning ko’nglidan kechayotgan o’ylar edi bu.
U o’sha "qizlari”ga qo’ng’iroq qildi va boshqa telefon qilmasliklarini
uqtirdi. Qizlar ham og’zidan bori kirib, shodi chiqib, "ko’zlari uchib
turmagani”ni aytishdi. Er o’ylay-o’ylash ayoliga hammasini tushuntirib,
kechirim so’rashga va qayta bu bo’lmag’ur ishlarga qo’l urmaslikka qaror
qildi. Albatta, ayolini bunga ishontirish oson bo’lmasdi, lekin
asosiysi er o’zi uchun qaror qilib bo’lgan edi. Ish kuning yarmini
xonada o’ritgancha, boshini changallab, o’yga cho’mib o’tkazgan Temur
kech tushganini ham payqamay qolibdi.
Ko’chaga chiqqach, supermarketga burildi va bolalariga, o’zining nazdida
aytganda "Tengsiz ayoli”ga sovg’alar xarid qildi. Ko’cha chetida gul
sotib o’tirgan kampirdan bir dona qip-qizil atirgul olgan er ayolini
go’yo shu gulga qiyoslagandek, gulni avaylabgina ushlab oldi. Uyga
yetgach, eshik qo’ng’irog’ini bosishga haddi sig’may bir muncha vaqt
turib qolgan erkak bazo’r botinib, eshik qoqdi. Eshikni 5-6 yoshlar
atrofidagi qizi Faridaxon ochdi. Ortidan "Adajooo-o-on” degancha kichik
o’g’ilchasi do’mbillab yugurib keldi. Ota bolalariga sovg’a tarzida olib
kelgan shirinliklarni ulashdi. Oshxonadan jilmaygancha chiqb kelgan
ayoli shu damda u uchun farishdek ko’rinardi. Er asta gulni berdi va
ayolidan kechirim so’ray boshladi. Ayol esa ortiq bu haqda
gaplashmaslikni taklif etdi. Er o’z qilmishidan nihoyatda afsusda edi.
Oila davrasida birga ovqatlanayotgan er
o’zining naqadar baxtli ekanligini shu choqqacha sezmaganini angladi.
Ayol kulib tursada, ichida xafaligi bor edi, bu tabiiy, albatta. Ammo,
ishonardiki, eri qayta xiyonat qilmaydi.
Aytib bermoqchi bo’lganlarim shu edi. Hayotda bu tofadagi ayollar kam
bo’lsa kerak, yo’qsa o’z jufti-halolini "boy berib qo’yish” holatlari
ancha qisqargan bo’larmidi?...
So’nggi
so’z o’rnida shuni aytishni joiz bildimki, har kim o’z baxti uchun, uni
o’zida saqlab qolish uchun o’zi harakat qilishi joiz. Axir aytishadiki,
"O’z baxting – o’z qo’lingda” deb…
